Trong hơn 30 năm đổi mới, các chủ trương cơ bản về hội nhập kinh tế quốc tế được đề cập tại nhiều Nghị quyết, Chỉ thị quan trọng của Đảng và Nhà nước, cụ thể tại Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 10/4/2013 của Bộ Chính trị (khóa XI) về hội nhập quốc tế (trong đó xác định hội nhập kinh tế quốc tế là trọng tâm, hội nhập trong các lĩnh vực khác phải tạo thuận lợi cho hội nhập kinh tế) và Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 5/11/2016 của Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về thực hiện có hiệu quả tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, giữ vững ổn định chính trị - xã hội trong bối cảnh Việt Nam tham gia các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới.

Trên cơ sở đó, các bộ, ngành, địa phương đã xây dựng và ban hành các chương trình, hành động phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và đặc thù của từng bộ, ngành, địa phương và được triển khai rộng rãi với nhiều hình thức phong phú; tăng cường thực thi hiệu quả các FTA mà Việt Nam đã ký kết, góp phần đưa kinh tế Việt Nam phát triển nhanh và bền vững.

Trong bối cảnh quá trình hội nhập quốc tế, đặc biệt là hội nhập kinh tế quốc tế ngày một sâu rộng, sự tham gia của các địa phương rất có ý nghĩa, nếu không nói có tính then chốt. Với vị trí và vai trò của mình, hội đồng nhân dân các cấp cũng cần có một tâm thế chủ động hơn. Quá trình hội nhập quốc tế chỉ làm thay đổi, chứ không làm giảm vai trò của chính quyền địa phương các cấp, trong đó có hội đồng nhân dân.

Thứ nhất, Hội đồng nhân dân  cấp tỉnh cần tích cực tiếp cận, phổ biến thông tin về hội nhập quốc tế cho đại biểu Hội đồng nhân dân, đặc biệt là hội nhập kinh tế quốc tế.. Trên thực tế, quá trình hội nhập quốc tế vẫn diễn ra liên tục. Nhiều điều ước hội nhập quốc tế mới, bao gồm các FTA, hiệp định đầu tư song phương, các hiệp định hợp tác kĩ thuật trong nhiều lĩnh vực,…có thể vẫn sẽ tiếp tục được đàm phán và thực thi (kể cả với các FTA đã ký kết hoặc đang thực hiện), nhiều cam kết sẽ được thực hiện trong các năm tới. Việc thường xuyên tiếp cận, cập nhật thông tin sẽ giúp Hội đồng nhân dân hiểu thêm về định hướng hội nhập của cả nước trong nhiều lĩnh vực, qua đó có thể lồng ghép vào chính sách phát triển kinh tế xã hội ở địa phương, ban hành nghị quyết chuyên đề phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế...

Thứ hai, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cần tham gia tích cực chặt chẽ hơn vào quá trình rà soát các cam kết hội nhập quốc tế, giúp chính quyền trung ương đánh giá sự phù hợp của cam kết quốc tế với thực trạng của địa phương nói riêng và trên phạm vi cả nước.. Chẳng hạn, nếu việc thực hiện cam kết không phù hợp với thực tiễn ở địa phương, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh có thể phối hợp với chính quyền địa phương, trong phạm vi thẩm quyền của mình kiến nghị Quốc hội, Chính phủ xem xét, hỗ trợ thực hiện hoặc đàm phán lại với đối tác..

Ở một khía cạnh khác, việc ra soát các cam kết hội nhập quốc tế cũng giúp chỉ ra những nhiệm vụ, giải pháp mà địa phương cần thực hiện để thực thi hiệu quả các cam kết này.